Con đường dẫn ra nghĩa trang cuối thị trấn chiều nay vắng lặng hơn thường lệ. Mưa rơi lất phất, gió mang theo hơi ẩm lạnh lẽo khiến những người đến viếng cũng chỉ vội vã che dù rồi cúi đầu lặng lẽ. Trên nấm mồ mới đắp, vòng hoa trắng còn đẫm sương sớm, tấm bia đá vẫn còn mùi bụi mới. Dòng chữ khắc tên Ngọc Mai như nhát dao cứa vào tim những người đứng quanh.
Người ta đến đông, rồi tản dần. Cuối cùng, bên nấm mộ chỉ còn lại hai bóng người: một người đàn ông đứng lặng, áo sơ mi sẫm màu dính mưa, và một cậu bé nhỏ gầy ôm chặt chiếc balô cũ.
Người đàn ông tên là Kiên, ba mươi lăm tuổi, sống lặng lẽ ở thị trấn này đã nhiều năm. Anh không vợ, không con, không gia đình gần gũi. Người ta quen gọi anh là "ông Kiên thợ mộc", kẻ ít nói, có phần cộc cằn, chỉ biết quanh quẩn với xưởng gỗ. Thỉnh thoảng, anh xuất hiện trong vài cuộc họp khu phố nhưng cũng chỉ ngồi nghe, hiếm khi hé môi.
Còn cậu bé kia – Minh An – mới tám tuổi. Mái tóc ướt sũng bết vào trán, khuôn mặt trắng bệch vì khóc nhiều, đôi mắt sưng đỏ nhìn chằm chằm vào tấm bia như muốn khắc sâu từng nét chữ. Mẹ nó, Ngọc Mai, vừa rời bỏ thế gian sau một cơn bệnh hiểm nghèo. Cha ruột? Chẳng ai biết rõ, chỉ nghe Mai trước kia từng bị phụ bạc, một mình nuôi con. Giờ mẹ mất, đứa bé bơ vơ, không họ hàng thân thích nhận nuôi.
Người ta xì xào:
– Tội nghiệp nó, còn nhỏ xíu mà mồ côi…
– Ừ, chẳng biết ai sẽ cưu mang.
– Nghe nói Mai trước khi mất có nhờ anh Kiên…
Những lời bàn tán rơi vào tai Kiên, nặng như đá. Đúng, trước khi trút hơi thở cuối cùng, Mai đã nắm tay anh, giọng yếu ớt:
– Kiên… em chỉ còn mỗi đứa nhỏ này… Em xin anh, dù khó đến mấy… cũng đừng để nó bơ vơ…
Kiên lặng người. Anh và Mai vốn là bạn từ thời trung học. Không phải tình nhân, cũng chẳng phải tri kỷ sâu nặng. Chỉ là một mối quen biết kéo dài nhiều năm, lâu lâu có dịp thì giúp nhau vài việc. Nhưng đôi mắt cầu khẩn của Mai hôm đó, trong căn phòng bệnh viện ám mùi thuốc kháng sinh, ám ảnh anh đến tận giây phút này.
Cậu bé quay sang nhìn anh. Ánh mắt trẻ thơ hoang mang, nghi hoặc:
– Chú… chú sẽ đi đâu? Còn con thì sao?
Câu hỏi đó khiến Kiên thấy nghẹn ở cổ. Anh không phải cha nó, cũng chẳng có kinh nghiệm chăm con. Cuộc đời anh vốn yên ổn với bào gỗ, đục đẽo, một mình một mâm cơm. Giờ tự dưng gánh thêm một đứa nhỏ? Anh chưa từng nghĩ tới. Nhưng nhìn đứa trẻ đứng co ro trong mưa, Kiên chợt nhớ ánh mắt của Mai trước lúc nhắm mắt.
Anh thở dài, khẽ đặt tay lên vai An.
– Đi thôi.
Cậu bé ngẩng lên, ngơ ngác:
– Đi đâu ạ?
– Về nhà… – Kiên ngập ngừng – …về chỗ của chú.
Đường về nhà anh không xa, nhưng mỗi bước chân đều nặng trĩu. Cậu bé lẽo đẽo theo sau, balô nhỏ đập vào lưng theo nhịp đi. Chẳng ai nói với ai một lời. Chỉ có tiếng mưa rơi lộp độp trên mái hiên, tiếng giày ngập nước bì bõm.
Ngôi nhà của Kiên nằm trong con hẻm nhỏ. Cánh cửa gỗ cũ kỹ, những vết xước dày đặc như chính cuộc đời anh. Anh mở cửa, căn phòng đơn sơ hiện ra: chiếc bàn ăn nhỏ, cái giường đơn, vài dụng cụ mộc xếp ngổn ngang. Không có dấu vết của gia đình, càng không có không khí dành cho trẻ con.
An đứng khựng lại ngay ngưỡng cửa. Đôi mắt nó chớp chớp, như cố nuốt nước mắt vào trong.
– Đây… là nhà chú sao?
– Ừ. Tạm thời con ở đây.
Kiên kéo ghế, đặt cái balô của An xuống. Cậu bé vẫn đứng im, ôm chặt con gấu bông đã sờn vải – kỷ vật duy nhất của mẹ để lại.
Anh gãi đầu, bối rối. Thực sự anh không biết phải làm gì trong tình huống này. Mời nó ăn cơm? Nhưng trong bếp chẳng có gì ngoài mì gói và mấy chai nước mắm. Nói chuyện an ủi? Anh chưa từng giỏi ăn nói.
Cuối cùng, anh chỉ lẳng lặng đun ấm nước, pha cho An một ly sữa bột mua vội ngoài tiệm. Đặt trước mặt cậu bé, anh cộc lốc:
– Uống đi.
An ngập ngừng, hai tay nâng ly. Nó nhấp một ngụm nhỏ, rồi khẽ thì thầm, giọng run rẩy:
– Con… con không có ba… Nhưng giờ mẹ cũng đi rồi… Con… con sẽ ở với ai?
Câu hỏi ấy như mũi dao xoáy thẳng vào ngực Kiên. Anh quay mặt đi, tránh ánh nhìn trong veo ấy. Sau vài giây im lặng, anh nói, giọng khàn đặc:
– Ở với chú… cũng được.
An cúi đầu, bàn tay run run siết chặt con gấu bông. Nó không khóc nữa, nhưng ánh mắt chất đầy lo sợ và cô đơn.
Đêm đó, căn nhà của Kiên có thêm một hơi thở nhỏ bé. Anh trải tạm cho An một chỗ nằm ở giường, còn mình kéo ghế ngủ ngoài phòng khách. Tiếng thở đều của đứa trẻ trong căn phòng tối lặng lẽ khiến Kiên thao thức suốt. Anh trằn trọc, nghĩ đến lời hứa với Mai, nghĩ đến những tháng ngày sắp tới. Một người đàn ông chưa từng làm cha, giờ lại phải học cách làm cha.
Ngoài cửa sổ, mưa vẫn rơi rả rích, gió vẫn rít từng cơn. Nhưng trong lòng anh, một hạt giống nhỏ xíu nào đó vừa được gieo xuống – hạt giống của một trách nhiệm, một tình cảm chưa gọi thành tên.
Ngày mai, rồi ngày kia, còn vô vàn khó khăn chờ trước mắt. Nhưng ít nhất, từ khoảnh khắc này, Minh An không còn bơ vơ một mình.