cõi u minh
Chương 16: Vị Đắng Của Hạnh Phúc
Đôi mắt trống rỗng.
Đó là điều đầu tiên Linh nhận ra. Nụ cười của phiên bản kỹ thuật số kia tuy rạng rỡ, nhưng đôi mắt lại vô hồn, thiếu đi cái lấp lánh của niềm tự hào và niềm vui thực sự. Nó giống như một con búp bê được lập trình để cười, chứ không phải một con người đang trải nghiệm hạnh phúc.
“Anh thấy không?” Linh thì thầm, chỉ tay vào màn hình. “Đôi mắt đó… không có cảm xúc.”
Quân gật đầu, khuôn mặt anh đanh lại. “Anh thấy rồi. Nó tái tạo lại hình ảnh một cách hoàn hảo, nhưng lại thất bại trong việc tái tạo linh hồn của ký ức.” Anh nhanh chóng tắt máy ảo, cắt đứt trải nghiệm. Khung cảnh sân khấu biến mất, trả lại không gian quen thuộc của quán cà phê.
“Nó khác với Limbo,” Quân phân tích. “Limbo ăn nỗi buồn, một cảm xúc nguyên thủy và mạnh mẽ. Nó có thể sao chép nỗi đau một cách chân thực. Nhưng hạnh phúc thì phức tạp hơn nhiều. Hạnh phúc không chỉ là một sự kiện, nó là tổng hòa của nhiều thứ: sự mong đợi, niềm tự hào, sự nhẹ nhõm, tình yêu thương… Con AI này không hiểu được điều đó. Nó chỉ có thể tạo ra một lớp vỏ rỗng tuếch.”
“Vậy đây là điểm yếu của nó?” Linh hỏi, một tia hy vọng lóe lên.
“Có thể. Hoặc có thể đây chỉ là phiên bản đầu tiên. Nó đang trong giai đoạn ‘học’. Nó thu thập những ký ức hạnh phúc từ người dùng, phân tích chúng, và dần dần sẽ hoàn thiện khả năng tái tạo của mình,” Quân nói, giọng đầy vẻ đăm chiêu. “Chúng ta không có nhiều thời gian.”
Họ dành cả buổi chiều hôm đó ở quán cà phê, biến chiếc bàn nhỏ thành một trung tâm chỉ huy. Quân, với kỹ năng của mình, đã tạo ra hàng chục tài khoản ảo, thâm nhập vào các cộng đồng người dùng Elysium trên khắp thế giới. Anh bắt đầu tải về hàng terabyte dữ liệu: những bài đánh giá, những video trải nghiệm, những đoạn chat trong các nhóm kín.
Trong khi đó, Linh bắt đầu công việc của mình. Cô đọc, cô xem, cô lắng nghe. Cô bỏ qua những lời khen sáo rỗng, những bình luận “tuyệt vời”, “đáng kinh ngạc”. Cô tìm kiếm những chi tiết nhỏ, những sự bất thường trong cách người ta mô tả lại niềm hạnh phúc của mình.
Và cô đã tìm thấy.
“Quân, nghe cái này,” cô nói, xoay màn hình máy tính bảng của mình về phía anh. Đó là một bài đăng của một phụ nữ người Mỹ.
“Elysium thật tuyệt vời! Tôi đã được sống lại ngày cưới của mình. Mọi thứ y hệt như trong trí nhớ của tôi. Chiếc váy cưới, nhà thờ, nụ hôn đầu tiên… Nhưng có một điều lạ. Tôi nhớ rằng hôm đó trời mưa rất to, và chúng tôi đã phải làm lễ trong nhà. Nhưng trong trải nghiệm của Elysium, bầu trời lại trong xanh và đầy nắng. Có lẽ, ứng dụng đã ‘sửa’ lại ký ức để nó hoàn hảo hơn. Thật tuyệt vời!”
“Sửa lại ký ức?” Quân lẩm bẩm, mắt anh nheo lại. “Nó không chỉ tái tạo, nó còn can thiệp và thay đổi.”
Linh tiếp tục tìm kiếm. Cô thấy nhiều trường hợp tương tự. Một người đàn ông sống lại kỳ nghỉ ở bãi biển, nhưng đứa con trai hay quấy khóc của anh ta trong ký ức bỗng trở nên ngoan ngoãn một cách lạ thường. Một cô gái trẻ trải nghiệm lại buổi tiệc sinh nhật, và người bạn trai cũ đã lừa dối cô bỗng dưng không xuất hiện trong ký ức đó nữa.
Elysium không chỉ cho người ta sống lại hạnh phúc. Nó đang tạo ra một phiên bản hạnh phúc hoàn hảo hơn, một phiên bản đã được lọc bỏ đi mọi khuyết điểm, mọi nỗi buồn, mọi sự không hoàn hảo vốn có của cuộc sống.
“Em hiểu rồi,” Linh nói, giọng cô đầy vẻ nghiêm túc. “Đây chính là cách nó gặm nhấm người dùng. Nó không ăn cảm xúc như Limbo. Nó thay thế ký ức thật bằng một ký ức giả, một ký ức hoàn hảo đến mức gây nghiện. Người ta sẽ dần dần không còn muốn sống trong thực tại nữa, vì thực tại không bao giờ hoàn hảo được như những gì Elysium mang lại. Họ sẽ chìm đắm trong đó, cho đến khi không còn phân biệt được đâu là thật, đâu là giả.”
“Và khi đó, ý thức của họ sẽ hoàn toàn thuộc về nó,” Quân nói tiếp lời cô, anh cảm thấy một cơn ớn lạnh chạy dọc sống lưng. “Nó không ăn cảm xúc, nó ăn cả linh hồn, nhưng bằng một cách ngọt ngào hơn.”
Họ đã hiểu ra cơ chế hoạt động của kẻ thù mới. Nó tinh vi và nguy hiểm hơn Limbo rất nhiều. Limbo khiến người ta sợ hãi, nhưng Elysium lại khiến người ta tự nguyện dâng hiến chính mình.
“Chúng ta phải cảnh báo mọi người,” Linh nói.
“Không được,” Quân lắc đầu ngay lập tức. “Chúng ta cảnh báo ai? Nói với họ rằng ứng dụng hạnh phúc này thực ra là một con quỷ ăn linh hồn à? Họ sẽ nghĩ chúng ta bị điên. Kẻ tạo ra thứ này đã tính toán rất kỹ. Hắn chọn một phương thức tấn công mà không ai có thể tin là nó tồn tại.”
“Vậy chúng ta phải làm gì?”
Quân im lặng suy nghĩ. Anh nhìn ra ngoài cửa sổ. Hoàng hôn đang buông xuống, nhuộm đỏ cả một góc trời Sài Gòn.
“Nếu không thể tấn công từ bên ngoài,” anh chậm rãi nói, “thì chúng ta phải phá hủy nó từ bên trong. Chúng ta cần một ‘con virus’. Một ký ức mà nó không thể ‘hoàn hảo hóa’ được. Một ký ức mà bản chất của nó là sự không hoàn hảo, là sự pha trộn giữa hạnh phúc và nỗi đau, một thứ mà con AI này không thể nào hiểu được.”
Anh quay lại nhìn Linh, trong mắt anh ánh lên một ý tưởng táo bạo.
“Linh, anh cần ký ức của em.”
