Chiếc xe khách lăn bánh rời bến Rạch Giá trong làn sương sớm lảng bảng. Đăng Hải ngồi sát cửa sổ, tựa đầu vào kính, mắt dõi theo từng cánh đồng lúa chạy lùi lại phía sau. Bên hông anh là chiếc ba lô cũ sờn quai và cái máy ảnh cha tặng trước ngày lên đường – vật quý nhất, vừa là kỷ niệm, vừa là niềm an ủi mỗi khi thấy lòng chông chênh.
Đây là lần đầu tiên Hải rời Kiên Giang đi xa. Cần Thơ cách quê chẳng bao nhiêu, nhưng với cậu sinh viên mới mười tám tuổi, ấy là cả một chân trời lạ. Trước giờ, cậu chỉ nghe người ta gọi “Tây Đô” bằng giọng trầm trồ – nào là thành phố đẹp, có bến Ninh Kiều, có dòng sông Hậu mênh mang và đèn đêm phản chiếu lấp lánh như sao sa. Còn hôm nay, Hải sắp chạm vào thật.
– “Tới Cần Thơ là con gọi cho mẹ nghe chưa?” – giọng người mẹ nghèn nghẹn bên tai khi tiễn con.
Hải gật đầu, nuốt cục nghẹn vào lòng. Cha cậu chỉ đứng xa, tay bỏ túi quần, nhìn theo, nụ cười ít lời nhưng ấm áp. Người cha làm nghề sửa ảnh cũ ở quê, từ lâu đã thôi hy vọng làm giàu, chỉ mong con trai mình học được chữ, sống cho ra người. Cái máy ảnh cha đưa, ông nói nhỏ: “Không cần con chụp đẹp, chỉ cần con giữ lại những gì con thương.”
Xe đến bến, nắng Cần Thơ đổ xuống vàng ươm, khác hẳn cái oi ẩm quê nhà. Tiếng còi xe, tiếng rao, tiếng bánh xe máy quẹt qua nhau thành một bản hòa âm lộn xộn. Hải kéo ba lô, dò tìm địa chỉ phòng trọ ghi trong mảnh giấy nhàu: “Hẻm 43, đường 3/2, phường Xuân Khánh.”
Con hẻm nhỏ hơn cậu tưởng. Hai bên là những bức tường cũ loang lổ, mấy chậu cây đặt trước cửa, và tiếng radio văng vẳng đâu đó. Một con mèo nằm lim dim trên bậc thềm, mắt hờ hững nhìn khách lạ. Cuối hẻm, tấm bảng gỗ ghi nguệch ngoạc: “Phòng trọ cô Năm Hường – còn trống.”
Cô Năm Hường, người phụ nữ trạc năm mươi, giọng đậm chất miền Tây, vừa thấy Hải kéo vali liền cười tươi:
– “Sinh viên hả con? Vô đây cô chỉ phòng. Ở hẻm này hiền khô, ban đêm nghe dế kêu còn nhiều hơn tiếng xe.”
Căn phòng nhỏ xíu, tường cũ loang, nhưng sạch sẽ. Có cái quạt, chiếc bàn học, và cửa sổ nhìn ra cây chuối non sau nhà. Hải đặt ba lô xuống, thở ra, thấy lòng nhẹ đi một chút. Ở nơi xa, chỉ cần có góc riêng để nằm yên cũng thấy may mắn.
Buổi chiều, cậu đi bộ ra đầu hẻm mua cơm. Mùi cá kho, mùi nước mắm ớt pha trong gió khiến bụng đói cồn cào. Những người qua lại nhìn nhau chào thân mật, có ông chú chạy xe ba gác còn hỏi: “Mới dọn vô hả cháu? Ở đây quen rồi là không muốn đi đâu nữa đâu.”
Đêm xuống, Hải nằm nghe tiếng ve còn vương trong bóng tối. Ngoài kia, ánh đèn vàng hắt xuống mặt đường ẩm, phản chiếu mấy vũng nước nhỏ. Một chú chó sủa vu vơ, rồi im lặng. Trong căn phòng xa lạ, cậu nhớ mẹ, nhớ bữa cơm chiều với canh chua cá lóc, nhớ cả giọng cha đùa khi mưa tới.
Hải cầm máy ảnh lên, xoay nhẹ ống kính. Qua khung ngắm, khung cảnh trọ hiện ra: tường cũ, đèn mờ, cửa gỗ xước sơn – vậy mà lạ thay, lại thấy đẹp. Cậu nhấn nút, “click” một cái. Tấm hình đầu tiên ở Cần Thơ.
“Ngày đầu xa nhà,” Hải viết dòng chú thích vào sổ tay, “thành phố này vừa ồn ào vừa dịu dàng. Hy vọng mình sẽ không lạc.”
Ngoài kia, tiếng rao “Ai hủ tiếu hông…” vang lên giữa khuya, kéo dài rồi tắt dần. Cần Thơ bắt đầu đi vào giấc ngủ. Còn Đăng Hải, nằm yên nghe tim mình đập lạ – nửa hồi hộp, nửa háo hức cho một hành trình mới, nơi mà sáng mai, có thể định mệnh sẽ bắt đầu bằng… một nụ cười nơi đầu hẻm 43.