Mỗi sáng thức dậy ở vùng quê này đều như một thước phim tua chậm, nặng nề trôi qua trong tâm trí Linh. Tiếng gà gáy vọng từ xa, không còn là âm thanh trong trẻo của buổi bình minh mà tựa như tiếng gọi khắc khoải của một cuộc đời bị xiềng xích. Mùi tro bếp vương trên làn gió ẩm mốc, thay vì gợi nhớ về hơi ấm gia đình lại trở thành mùi ngai ngái của sự cũ nát, của những bữa cơm vội vã trong lo âu. Và sự yên ắng buồn thảm của những ngôi nhà mái ngói xám bạc thời gian, không phải là sự bình yên mà là nỗi tĩnh lặng đáng sợ của một tương lai mờ mịt, không lối thoát.

Linh ngồi lặng bên chiếc giường tre cọt kẹt, sự mệt mỏi hằn sâu trên khuôn mặt gầy gò. Đôi tay cô bé thoăn thoắt nhưng đầy dịu dàng, cẩn thận đắp lại tấm chăn mỏng cho mẹ – người phụ nữ gầy guộc đang thở khò khè vì căn bệnh phổi hành hạ đã nhiều năm. Mỗi hơi thở nặng nhọc của mẹ như một lưỡi dao cứa vào tâm can Linh, một lời nhắc nhở đau đớn về sự bất lực, về gánh nặng ngàn cân đang đè nặng lên đôi vai non nớt. Cô bé biết, mẹ đang yếu dần đi, và thời gian không còn nhiều nữa. Mỗi tiếng ho, mỗi tiếng khò khè đều là một đòn giáng mạnh vào hy vọng mong manh của Linh.

Bên ngoài hiên, tiếng gầm gào chửi bới của cha cô lại vang lên, xé toạc không gian tĩnh mịch của buổi sáng. Âm thanh ấy đã quá quen thuộc, đến mức Linh không còn giật mình hay run rẩy nữa. Nó xen lẫn tiếng đập bàn thùm thụp, tiếng chai lọ loảng xoảng vỡ vụn, và cả tiếng cười gằn khinh miệt của những kẻ cùng bàn rượu, những con ma men đang hút cạn sự sống cuối cùng của gia đình Linh.

“Con Linh đâu? Tao bảo bán nó đi, không bán thì lấy đâu tiền trả nợ? Đồ vô dụng!”

Giọng cha Linh, vốn dĩ đã khàn đục vì rượu, giờ đây càng thêm phần độc địa, đầy rẫy sự thô tục và tàn nhẫn. Linh không trả lời. Cô đã nghe những lời đó quá nhiều lần, đến nỗi chúng không còn chạm tới được trái tim cô nữa. Nỗi sợ hãi đã không còn làm cô run rẩy, nó đã hóa thành một bức tường đá lạnh lẽo, đóng băng nơi lồng ngực. Cô ngồi sát mép giường, đôi mắt sưng húp vì thiếu ngủ, vì những đêm dài trằn trọc không chợp mắt, những đêm dài chứng kiến mẹ vật lộn với bệnh tật và cha chìm đắm trong cơn say. Nhưng sâu trong đáy mắt cô lại có thứ ánh sáng âm ỉ – một ngọn lửa nhỏ bé của quyết tâm, bừng cháy mãnh liệt hơn bao giờ hết.

Năm nay Linh vừa tròn mười tám tuổi. Ở vùng quê nghèo nàn và lạc hậu này, cái tuổi đó thường gắn liền với một tờ giấy hôn thú gượng ép, một cuộc hôn nhân sắp đặt để gán nợ hoặc đổi lấy chút của hồi môn. Hoặc tệ hơn, nó là cái tuổi mà những cô gái trẻ như Linh bị đẩy lên một chiếc xe khách cũ nát, đưa họ đi làm công nhân ở các khu công nghiệp xa lắc, nơi họ sẽ trở thành một phần của guồng quay nghiệt ngã: nhà trọ chật chội – xưởng làm việc ngột ngạt – đồng lương tối thiểu còm cõi, vừa đủ để sống lay lắt qua ngày.

Nhưng Linh không chọn những con đường đó. Cô không muốn làm dâu nhà nào để rồi cả đời làm cái bóng trong bếp, chôn vùi tuổi xuân và ước mơ. Cô cũng không muốn rơi vào cái vòng luẩn quẩn của cuộc đời công nhân, nơi con người bị vắt kiệt sức lực và tinh thần. Cô cần một lối đi khác. Một lối đi có thể đưa mẹ cô đến bệnh viện thật sự, nơi có thuốc men và bác sĩ giỏi, chứ không phải mấy ông lang vườn truyền nước muối trộn đường, chữa bệnh bằng niềm tin mù quáng. Cô cần một lối đi có thể giúp cô thoát khỏi cái địa ngục trần gian mà cha cô đã tạo ra.

Buổi chiều hôm ấy, Linh đạp chiếc xe đạp cọc cạch của mình hơn ba cây số ra bến xe huyện. Con đường đất bụi mù mịt dưới cái nắng chang chang của buổi chiều muộn, nhưng Linh không cảm thấy mệt mỏi. Trong lòng cô, một tia hy vọng vừa đủ để thắp sáng cả chặng đường. Một người họ hàng xa – dì Hương – đang sống trên thành phố, đã hứa sẽ giới thiệu cô làm giúp việc cho một nhà giàu có. Dì Hương đã nói với Linh qua điện thoại với giọng điệu đầy phấn khởi: "Chăm chỉ, ngoan hiền như cháu thì người ta quý lắm. Lương tốt, ăn ở tử tế, vài năm là có thể lo cho mẹ chữa bệnh, biết đâu còn đổi đời."

Đổi đời.

Hai chữ ấy cứ in hằn, khắc sâu vào tâm trí Linh suốt chặng đường bụi mù. Cô chưa bao giờ biết đến thế giới ngoài những con mương đầy lục bình trôi dạt, những cánh đồng lúa xanh rì hoặc vàng óng, chưa bao giờ bước chân lên cầu thang máy hay nhìn thấy những tòa nhà chọc trời. Cuộc đời cô gói gọn trong căn nhà dột nát, trong tiếng chửi bới của cha và tiếng thở yếu ớt của mẹ. Nhưng cô biết – nếu cứ ở lại, mẹ sẽ không qua nổi mùa đông năm nay. Căn bệnh của mẹ ngày càng nặng, và hơi ấm của sự sống đang dần cạn kiệt. Còn cha… đã chẳng còn xem cô là người trong nhà nữa, đối xử với cô như một món đồ có thể bán đi để trả nợ.

Đêm trước khi đi, Linh ngồi một mình sau bếp, nơi ánh đèn dầu leo lét soi lên khuôn mặt nhỏ nhắn đầy nét u sầu. Bóng tối nuốt chửng những góc khuất của căn bếp, chỉ để lại một vầng sáng mờ ảo quanh Linh. Cô không khóc. Nước mắt để làm gì khi đã quyết định? Nước mắt không thể thay đổi được số phận, không thể cứu mẹ, không thể giải thoát cô khỏi cuộc sống này. Linh siết chặt bàn tay, quyết tâm thắp lên ngọn lửa hy vọng trong lòng. Cô sẽ không quay đầu lại.

Sáng sớm hôm sau, khi những tia nắng đầu tiên còn chưa kịp rọi sáng những mái nhà xám bạc, Linh đã rời nhà. Cô chỉ mang theo một ba lô cũ sờn đã bạc màu thời gian và một chiếc khăn tay mẹ dúi vội vào lòng. Chiếc khăn tay thêu những bông hoa cúc nhỏ li ti, là thứ duy nhất mẹ có thể cho cô lúc này. Không có cái ôm tiễn biệt, không có lời chúc bình an từ cha, chỉ có mẹ nằm đó, mắt đỏ hoe vì mất ngủ và lo lắng, nắm tay cô thật chặt. Bàn tay gầy guộc của mẹ run rẩy, truyền cho Linh một sức mạnh vô hình.

“Đi đi, Linh… Cứu lấy con đời con. Còn mẹ, sống được chừng nào thì sống…” Giọng mẹ nghẹn ngào, lẫn trong tiếng ho khan.

Cô quay mặt đi, không muốn để mẹ thấy những giọt nước mắt đang chực trào ra. Gió bấc tạt qua khiến đôi mắt cô rớm cay, nhưng Linh vẫn cố gắng giữ vững. Cô muốn mẹ nhớ đến dáng đứng thẳng, ánh mắt kiên cường của con gái, như một lời hứa, một lời cam kết rằng cô sẽ quay trở về, và mọi thứ rồi sẽ ổn thôi.

Chuyến xe khách lắc lư, ọp ẹp đưa Linh rời khỏi miền quê ruộng lúa, rời xa những gì cô đã quen thuộc. Từng kilomet lăn bánh là từng bước chân Linh đi xa hơn khỏi quá khứ, xa hơn khỏi nỗi đau. Thành phố hiện ra phía chân trời như một thế giới khác, hoàn toàn tương phản với những gì Linh từng biết: đông đúc, náo nhiệt, hào nhoáng và lạ lẫm. Những tòa nhà cao vút chạm tới trời xanh, những dòng xe cộ hối hả nối đuôi nhau, những ánh đèn đủ màu sắc nhấp nháy… Linh co người lại trên ghế, ánh mắt vừa sợ hãi vừa háo hức. Một chương mới đang chờ đợi cô – dù cô biết, nó sẽ không hề dễ dàng.

Dì Hương đón Linh ở bến xe, dì nhìn Linh với ánh mắt có chút xót xa nhưng cũng đầy vẻ nhanh nhẹn, toan tính của người đã lăn lộn nơi phố thị. Dì dẫn cô qua những con hẻm ngoằn ngoèo, ẩm thấp và chật chội, nơi mùi thức ăn và rác rưởi trộn lẫn vào nhau. Rồi họ lại đi qua những con đường lớn, nơi những tòa nhà cao tầng bằng kính và thép cao ngất ngưởng đến choáng ngợp, khiến Linh phải ngước nhìn mãi không thôi. Cuối cùng, họ dừng lại trước một căn biệt thự đồ sộ với cổng sắt đen uốn cong tinh xảo và tường rào cao ngất, được bao bọc bởi những cây cảnh cắt tỉa công phu.

“Cháu sẽ làm việc ở đây,” dì Hương nói, ánh mắt hơi ngập ngừng, như đang che giấu điều gì đó. “Chủ nhà giàu có, hơi khó tính một chút, nhưng nếu cháu biết điều, làm việc chăm chỉ và nghe lời, sẽ không sao đâu.”

Linh gật đầu, cố gắng che giấu sự lo lắng và hồi hộp. Cô không biết rằng, cánh cổng sắt đen đồ sộ ấy – tưởng chừng mở ra một tương lai mới tươi sáng – lại là nơi bắt đầu cho một chuỗi trói buộc đau thương, những thử thách khắc nghiệt mà chính cô cũng không ngờ tới. Cô chỉ biết, mình đã đặt chân vào một thế giới khác – nơi những ảo mộng về cuộc sống tốt đẹp và thực tế khắc nghiệt va đập vào nhau không ngừng, nơi trái tim ngây thơ, trong sáng của cô gái mười tám tuổi sẽ phải học cách chống chọi với những điều tàn nhẫn nhất của cuộc đời, nơi cô sẽ phải chiến đấu để giữ vững chính mình giữa những cạm bẫy và thử thách.