truyện từ bàn tay trắng
Chương 1: Xuất thân nghèo khổ
Trên mảnh đất miền Trung gió Lào cát trắng, có một ngôi làng nhỏ nằm nép mình bên triền sông. Nơi ấy, mùa hè nắng cháy da cháy thịt, mùa mưa thì nước dâng ngập đồng, cuộc sống lam lũ cứ lặp đi lặp lại từ đời này sang đời khác. Trong một căn nhà tranh vách đất xiêu vẹo, cậu bé Hùng cất tiếng khóc chào đời, mở đầu cho một kiếp người gắn liền với nghèo khó.
Cha Hùng mất sớm sau một cơn bạo bệnh, bỏ lại người vợ trẻ với hai đứa con thơ dại. Mẹ Hùng, bà Tư, từ đó gánh vác cả gia đình trên đôi vai gầy guộc. Bà đi cấy thuê, gặt mướn, có khi lại ra chợ gánh từng mớ rau, con cá để đổi lấy vài đồng bạc lẻ nuôi con. Những ngày giáp hạt, trong nhà không còn lấy nổi hạt gạo, bà chỉ biết nấu cháo loãng chia cho các con. Hùng còn nhớ như in có lần mẹ ngồi lặng lẽ dưới ánh đèn dầu, vừa vá chiếc áo rách cho em gái vừa đưa tay quệt nước mắt. Hình ảnh ấy in hằn trong ký ức cậu bé, trở thành động lực sống sau này.
Tuổi thơ Hùng gắn liền với đồng ruộng, với những buổi sáng tinh mơ đi chăn trâu, chiều về lại phụ mẹ gánh nước, hái rau. Trường lớp đối với cậu là một thứ xa xỉ, nhưng Hùng chưa bao giờ bỏ học. Dù quần áo rách vá chằng vá đụp, dép cao su mòn vẹt, cậu vẫn cắp sách đến trường, ngồi lặng lẽ ở bàn cuối. Hùng học giỏi, thông minh, nhưng cái nghèo khiến cậu nhiều lần phải nghỉ giữa chừng để phụ giúp gia đình. Thầy cô thương tình, bạn bè có người chê bai, có người cảm phục. Riêng Hùng, cậu chỉ nghĩ đơn giản: học để sau này đổi đời.
Năm mười tuổi, Hùng đã biết theo mẹ ra chợ phụ bán hàng. Cậu nhanh nhẹn, biết cân cá, mời khách. Có khi bị người ta chèn ép, nói những lời coi thường, nhưng Hùng chỉ cúi đầu im lặng. Mẹ thường bảo: “Con trai à, nghèo không phải là cái tội, chỉ sợ nghèo mà không có chí. Đói cho sạch, rách cho thơm, sau này con phải nhớ điều đó.” Hùng gật đầu, khắc sâu lời mẹ dạy vào tâm trí.
Làng quê nghèo khó cũng là nơi ươm mầm cho nghị lực phi thường. Những đêm trăng sáng, sau khi xong việc nhà, Hùng trải manh chiếu rách ngoài sân, lấy chiếc đèn dầu leo lét đọc từng trang sách cũ. Sách không nhiều, phần lớn là sách cũ xin lại từ nhà thầy giáo, nhưng mỗi trang chữ đối với Hùng như mở ra một chân trời mới. Cậu say mê từng con chữ, từng bài toán, tin rằng tri thức chính là con đường đưa mình thoát khỏi cái vòng lẩn quẩn nghèo đói.
Trong làng, người ta thường bảo nhau: “Con nhà nghèo thì lớn lên cũng chỉ làm nông dân thôi, cố gắng cũng vô ích.” Nhưng Hùng không tin như vậy. Cậu tự nhủ, phải thoát khỏi cái số phận đã định sẵn kia, phải chứng minh rằng con nhà nghèo vẫn có thể đổi đời nếu biết cố gắng. Niềm tin ấy cháy bỏng trong trái tim non trẻ, dù cuộc sống mỗi ngày vẫn chất chồng khó nhọc.
Năm Hùng mười lăm tuổi, em gái bị bệnh nặng. Nhà không có tiền, mẹ phải vay khắp nơi, bán cả mảnh ruộng cuối cùng để chạy chữa. Hùng vừa thương mẹ, vừa uất nghẹn trước cảnh nghèo đeo bám. Đêm đó, lần đầu tiên cậu bật khóc như một người đàn ông thật sự. Cậu thề rằng sau này lớn lên, bằng mọi giá phải kiếm thật nhiều tiền, để mẹ và em không bao giờ phải khổ nữa. Lời thề ấy khắc sâu trong tâm trí, nuôi dưỡng ý chí mạnh mẽ cho hành trình phía trước.
Thế nhưng, tuổi trẻ ở làng quê nghèo lại chẳng có nhiều lựa chọn. Sau khi học xong cấp ba, nhiều bạn bè cùng trang lứa bỏ học, đi làm phụ hồ hoặc vào Nam kiếm sống. Hùng cũng phải đối diện với ngã rẽ ấy. Cậu khao khát học đại học, nhưng nhìn lại mẹ và em vẫn lam lũ, nợ nần chưa trả hết, giấc mơ giảng đường trở nên xa vời.
Ngày tiễn bạn bè đi xa, Hùng đứng lặng ở bến xe, nhìn những chuyến xe khách lăn bánh trên con đường bụi đỏ mà lòng quặn thắt. Cậu biết, một ngày nào đó, mình cũng sẽ rời làng quê nghèo nàn này để đi tìm con đường riêng. Nhưng trước khi đi, cậu phải chuẩn bị – phải rèn cho mình nghị lực, kiến thức, và cả trái tim đủ mạnh để đối mặt với mọi giông bão.
Hùng bước sang tuổi mười tám với đôi bàn tay chai sạn, tấm lưng gầy nhưng đôi mắt sáng rực niềm tin. Dù nghèo khó bủa vây, dù bao lần bị chê cười, trong lòng cậu luôn vang lên lời mẹ: “Nghèo không phải là cái tội, chỉ sợ nghèo mà không có chí.” Và chính từ mảnh đất nghèo khổ ấy, một ý chí sắt đá được hình thành, chờ ngày bung nở giữa đời.
