Âm thanh “cót két, cót két” vang lên đều đặn trong căn nhà nhỏ. Đó là tiếng khung cửi quen thuộc, gắn liền với tuổi thơ và cuộc sống của Lan. Từ khi mới mười ba, mười bốn tuổi, cô đã quen ngồi bên khung gỗ, đôi tay thoăn thoắt kéo sợi, dệt nên từng tấm vải mịn màng.
Gia đình Lan có truyền thống dệt lụa đã mấy đời. Ngôi làng nhỏ bên dòng sông không chỉ có những cánh đồng lúa bát ngát, mà còn nổi tiếng với nghề dệt thủ công. Buổi sáng, khi sương vẫn còn giăng mờ trên ruộng, tiếng thoi đưa đã vang lên từ khắp ngõ. Lan thường phụ mẹ từ sớm, đôi bàn tay khéo léo như sinh ra để dành cho công việc này.
Trong căn nhà tranh đơn sơ, ánh nắng chiếu xiên qua khe cửa, hắt lên khuôn mặt dịu dàng của cô. Mái tóc đen buông xuống vai, vạt áo nâu giản dị vương chút bụi sợi, nhưng ánh mắt Lan lại sáng trong, kiên nhẫn và hiền lành. Dù công việc lặp đi lặp lại, cô không bao giờ than phiền.
“Lan ơi, nghỉ chút đi con, ăn miếng cơm rồi làm tiếp kẻo mệt.” – tiếng mẹ cô vang lên từ gian bếp.
“Dạ, con làm nốt lượt sợi này đã, kẻo đang dở tay.” – Lan đáp, giọng nhẹ nhàng.
Khung cửi kẽo kẹt, tấm vải dần hiện ra, mềm mại như cánh sen đầu hạ. Với Lan, từng đường dệt không chỉ là miếng cơm manh áo, mà còn là niềm tự hào. Cô tin rằng nghề dệt là linh hồn của làng, là sợi dây nối quá khứ với hiện tại.
Thỉnh thoảng, Hải lại ghé qua. Anh thường đứng ngoài cửa, chống nạnh trêu:
“Trời đất, suốt ngày kè kè cái khung cửi, nhìn như bà cụ non ấy. Mày không biết chán à?”
Lan không ngẩng lên, chỉ mỉm cười: “Anh lo học đi, kẻo mai mốt chẳng bằng cái khung này đâu.”
Hải cười hề hề, gãi đầu: “Ờ thì… nhưng mà mày cứ ngồi riết vậy, đời có vui gì?”
Lan quay sang, ánh mắt dịu dàng mà kiên quyết: “Vui hay không là ở lòng mình. Em thấy bình yên, vậy là đủ.”
Những lời nói giản dị ấy đôi khi khiến Hải lặng im. Trong khi anh luôn mơ ước được đi xa, thoát khỏi cảnh ruộng đồng tù túng, thì Lan lại chỉ mong giữ lấy nhịp sống hiền hòa của làng quê. Hai con người, hai khát vọng, nhưng vẫn gắn kết bởi tuổi thơ và tình cảm trong trẻo.
Có lần, khi Hải mải mê kể về những thành phố nhộn nhịp, ánh đèn sáng trưng, Lan chỉ cười:
“Anh đi đâu thì đi, nhưng đừng quên chỗ này còn có khung cửi với em chờ.”
Hải xua tay: “Thì tao có quên bao giờ đâu.”
Nhưng trong mắt Lan thoáng một tia lo lắng – nỗi lo mơ hồ rằng một ngày nào đó, anh sẽ bị ánh sáng nơi phố thị cuốn đi, bỏ lại cánh đồng và tiếng thoi đưa phía sau.
Buổi chiều, sau khi dệt xong, Lan thường đem vải ra phơi trên bãi cỏ ven sông. Tấm vải trắng ngần bay phấp phới dưới gió, tựa như những cánh buồm nhỏ. Lũ trẻ con trong làng chạy theo cười đùa, còn Lan thì khẽ vuốt từng nếp vải, ánh mắt xa xăm. Nơi kia, có lẽ là ước mơ của Hải – một chân trời rộng lớn. Còn nơi này, là mái nhà, là khung cửi, là bình yên mà cô nguyện giữ trọn.
Ngày tháng trôi đi, Lan càng gắn bó với nghề. Đôi tay chai sần, mắt mỏi vì dõi theo từng sợi chỉ, nhưng trái tim cô vẫn nhẹ nhõm. Trong nhịp sống lặp lại ấy, cô thấy mình lớn dần, thấy cuộc đời có ý nghĩa. Và có lẽ, chính khung cửi đã hun đúc nên bản tính dịu dàng, kiên cường của cô gái làng, để sau này, dù trải qua bao sóng gió, Lan vẫn giữ được sự mềm mại nhưng không yếu đuối, yếu mềm mà bền bỉ như chính tấm lụa quê nhà.