Tôi đứng trước tấm gương, nhìn phiên bản khác của mình đang vẫy tay trong lớp thủy ngân lỏng. Một khoảnh khắc, tôi nghĩ nếu mình không nhúc nhích, mọi thứ sẽ đóng băng; nhưng bóng tôi trong gương tiến lại gần hơn, nụ cười kéo dài, môi mấp máy không thành tiếng. Phía sau hắn là dãy tủ kim loại, máy phân tích sóng não và một cuốn sổ đen đặt lệch. Tựa đề mờ nhưng tôi đọc được: “Nhật ký – T.Q.”

Khi tôi đưa tay chạm bề mặt kính, một cơn lạnh thấm qua xương tủy. Mặt gương mềm đi như nước. Tôi chìm vào. Không có tiếng động; chỉ có mùi ozon như sau một cơn sấm, và tiếng tích tắc mỏng như sợi chỉ đang rút ngắn.

Tôi bước ra phía bên kia: phòng thí nghiệm sáng trưng như một lát cắt của 1998 mới vừa bóc khỏi bao. Nơi đây ngăn nắp đến mức tàn nhẫn. Đèn huỳnh quang kêu rè rè, bảng điều khiển nhấp nháy số liệu, máy dao động ghi đồ thị xanh chạy xẹt qua xẹt lại. Và đúng như tôi thấy trong gương: cuốn sổ bìa đen nằm chờ trên bàn inox.

Trên bìa có mùi da cũ, cạnh sổ cọ vào tay tôi để lại vệt bụi. Trang đầu là nét chữ sắc, nghiêng: “Trần Quân – Dự án Mnemosyne – Bản ghi riêng, tuyệt mật.”

Tôi lật.

Ngày 05/03/1998

“Kí ức không biến mất; nó phân rã. Nếu tái tạo đúng tần số – chúng ta có thể gọi nó quay về. Linh tự nguyện. Cô ấy nói muốn giúp những người mất trí nhớ. Tôi muốn cứu… Thư.”

Bút dừng, có vệt gạch lởm chởm. Tên Thư bị gạch một lần, rồi viết lại. Tôi hít sâu; cái tên ấy khiến bầu không khí chật thêm.

Ngày 21/04/1998

“Mô đệm thần kinh phản hồi tốt. Mẫu thử động vật giữ được đường dẫn nhớ đơn giản. Linh hỏi: ‘Nếu người mang ký ức không còn, ký ức sẽ thuộc về ai?’ Tôi trả lời: ‘Của người đầu tiên có thể chịu đựng nó’.”

Trang tiếp theo có vết nước — như một giọt mưa mắc kẹt từ 27 năm trước. Bút viết mạnh dần, hai chữ chịu đựng hằn rãnh.

Tôi tiếp.

Ngày 29/05/1998

“Đối tượng mới: Minh. Trợ lý. Khả năng đồng bộ cao bất thường. Làm việc đến khuya, anh ta không hề mệt. Anh bảo: ‘Nếu ký ức có thể sống, tôi muốn nghe xem nó nói gì’. Tôi thấy trong mắt Minh thứ mà một nhà nghiên cứu vừa cần vừa sợ: lòng tin mù quáng.”

Trang lật qua nghe xoẹt như một lưỡi dao.

Ngày 08/06/1998

“Linh: 47% đồng bộ. Minh: 81%. Tôi quyết định chuyển hướng. Linh phản đối; cô ấy bảo tôi đang đưa một người sống sang phía bên kia. Tôi bảo: khoa học là cây cầu. Miễn vững.”

Tôi dừng, ngẩng lên. Ở cuối phòng là buồng kính lớn, mặt kính trong như băng. Không ai bên trong — lúc này. Nhưng mắt tôi buộc phải nhìn lâu hơn cần thiết, vì ở rìa kính có một vệt cào như móng tay người đã cố thoát ra.

Tôi khép sổ. Mùi sát trùng và dây điện nóng trộn vào nhau, cay mũi. Ngoài kia, bên ngoài cả những bức tường, tiếng thời gian chảy ngược trở thành một dòng rền.

Tôi quay lại bàn, mở tiếp.

Ngày 11/06/1998 – 23:59

“Mnemosyne mở cổng ở B7. Đồng hồ dừng ở 02:17 như mọi lần. Không phải trùng hợp. Những thứ đang quay trở lại không thích ánh sáng ban ngày.

Minh nói, nếu tôi ngừng tay bây giờ, ngày mai chúng ta sẽ trở thành vô nghĩa. Tôi hỏi: ‘Còn Linh?’ Anh trả lời: ‘Cô ấy muốn cứu người khác. Hãy để tôi cứu ông’.”

Vệt bút gãy. Có dấu tay đè lên chữ ông.

Ngày 12/06/1998 – 02:13

“Kênh quan sát cần một định danh để bấu vào. Không có nó, Mnemosyne chỉ là một hành lang vô tận. Tôi chọn L.Khải. Dữ liệu phù hợp kì lạ với trường giao động của phòng. (Tại sao tên này quen?)”

Tôi đóng sầm cuốn sổ. L.Khải. Ghi chú đã chạm đến tôi bằng đầu ngón tay lạnh. Tôi không nhớ đã từng gặp Trần Quân trước khi mở hồ sơ Mai Linh. Nhưng ở đây, trong cuốn sổ này, cái tên của tôi đã có sẵn, như một mấu nối được cắm từ lâu.

Ngay khi suy nghĩ ấy nảy ra, bóng tôi trong gương kim loại tủ lạnh rung lên. Ánh sáng chao, rồi tắt phụt vài bóng đèn. Ngoài hành lang, một thứ gì đó đi rất nhẹ, đủ để các con ốc vít trên mái rung lắc. Tôi rời bàn, chạm tay lên thành buồng kính. Mát lạnh. Trên bệ điều khiển cạnh đó có bốn nút lớn: MỞ – KHÓA – ĐỒNG BỘ – XÓA.

Tôi chạm nhẹ ngón tay lên nút ĐỒNG BỘ. Đèn B7 bật, một tiếng tạch ngân qua trần. Hàng chữ chạy trên màn hình:

“KÊNH QUAN SÁT: L.KHẢI – TRẠNG THÁI: CHỜ.”

Một cánh cửa ở cuối phòng — cánh cửa “B7” — mở hé, ánh sáng vàng rót như từ sống lưng của một chiếc đồng hồ. Tôi nghe thấy tiếng giấy lật sau cửa, như có ai đó đang đọc cùng cuốn sổ với tôi ở mặt bên kia.

Tôi mang cuốn sổ theo, bước qua.

Bên trong không phải phòng. Là lối đi hẹp, tường bê tông nham nhở, mùi tường ẩm như lòng giếng. Hàng chục khung gương nhỏ đóng dọc hai bên, không cái nào phản chiếu tôi. Chỉ là những đoạn đời chớp tắt: một đứa bé treo dây cờ trong sân; một bà mẹ úp mặt vào gối khóc; một bàn tay nam giới cầm bút ký hồ sơ giải phẫu; một cô gái trẻ ngồi trước giá vẽ, mái tóc hất qua vai như nước — Mai Linh.

Tôi dừng ở khung gương thứ mười ba. Trong đó, Linh đang ngẩng đầu, mắt chòng chọc vào tôi, như biết tôi đứng ngoài. Cô đặt bút xuống, nói nhỏ:

– Đừng làm theo ông ấy.

Tôi áp tai vào kính.

– Ông ấy là ai?

Cô cười mệt:

– Người tin rằng ký ức quan trọng hơn sự sống.

Gió lạnh luồn qua sống lưng tôi. Gió? Ở đây, không có cửa. Tôi rời gương, đi tiếp, cho đến khi lối đi mở ra một sân nhỏ — mà thật ra là một dạng phòng quan sát: chính giữa có ghế kim loại, các dây cáp sắp thẳng như dây đàn. Trên bàn kê sát tường là máy ghi hình VHS, và một cuộn băng dán nhãn: “Lần cuối”.

Tôi nhét băng vào. Màn hình đổ tuyết rồi hiện hình.

Một người đàn ông mặc blouse trắng, tóc hoa râm, mắt trũng: Trần Quân. Ông không nhìn máy quay; ông nhìn ra ngoài khung hình như đang quan sát khán giả vô hình. Giọng ông nhẹ, nghe như ai đang đọc lời khấn:

“Ai đó sẽ đến xem băng này. Có thể anh tên là Khải. Tôi xin lỗi vì đã mượn anh. Chúng ta cần một chiếc neo. Và anh… phù hợp quá mức an toàn.”

Phía sau Trần Quân, tôi xuất hiện trong bộ đồ bệnh nhân, nằm trong buồng kính. Khung hình lắc nhẹ như do tay người cầm máy run. Ông tiến đến gần buồng, đặt tay lên kính.

“Tôi đã mất Thư,” ông nói. “Con bé mới bảy tuổi. Tôi hứa với nó sẽ tìm cách giữ lấy ký ức… để một ngày tôi còn nghe được tiếng con. Nhưng cây cầu nào cũng đòi lễ vật. Tôi đã dùng Minh để hoàn thiện cầu. Cậu ấy không sợ gì, và tôi đã vẽ đường thẳng quá gấp.”

Ông thở dài. Đầu ông tựa vào kính, mờ dần hơi thở.

“Mai Linh hiểu tôi. Cô ấy tưởng tôi cứu người khác. Tôi cứu chính tôi.

Đêm nay, tôi sẽ chuyển kênh quan sát sang anh, Khải. Tôi chọn anh không phải vì anh đồng ý, mà vì anh cùng tần số với căn nhà này. Tôi nghĩ anh ‘thấy được’ thứ người khác không thấy. Tôi nghĩ anh sẽ tìm ra cách dừng nó… hoặc hợp thức hóa nó.”

Hình nhảy. Tiếng ống kính lách cách. Một người khác bước vào khung — Minh. Gương mặt trẻ, đôi mắt tối vì thiếu ngủ nhưng sáng rỡ sự sùng tín. Anh đặt tay lên vai Trần Quân.

– Thầy, mình bắt đầu chứ?

Trần Quân không nhìn Minh.

– Cậu có biết cái giá không?

– Em biết. – Minh cười. – Nếu một người phải mang ký ức để những người khác không quên mình từng là ai, thì em làm.