Sau cơn mưa lớn, xưởng hương tan hoang, người trong nhà ai cũng mệt lả. Tối đó, cả ba quây quần bên bếp lửa. Ngọn lửa bập bùng soi rõ khuôn mặt hốc hác của ông Lâm, nhưng trong ánh mắt ông vẫn ánh lên nét kiên nghị.
Khải ngồi lặng lẽ, cảm giác bất lực vì những bó hương tan rã ngoài sân. Mai bưng ấm trà nóng, rót ra từng chén nhỏ, rồi ngồi xuống cạnh cha. Hơi khói bốc lên, hòa với mùi hương trầm cháy dở, tạo nên một không gian vừa nồng nàn vừa xót xa.
Ông Lâm thong thả nhấp một ngụm trà, giọng trầm chậm rãi:
“Các con buồn cũng phải, nhưng nghề này vốn vậy. Trời thương thì được mùa, trời không thương thì bao công sức cũng trôi theo nước. Thế nhưng… chính cái nghề hương này đã giữ làng ta bao đời nay, giữ cả hồn cốt của người quê mình.”
Khải ngẩng đầu, lắng nghe. Ông Lâm nhìn xa xăm, như thấy lại cả một quãng đời dài:
“Ngày trước, ông nội của ta cũng làm hương. Thời nghèo khó, cơm chẳng đủ ăn, nhưng nén hương trên bàn thờ thì chưa bao giờ thiếu. Người quê mình tin rằng khói hương là sợi dây nối giữa người sống với tổ tiên. Có hương, là có cội nguồn. Nhờ thế, dù nghèo khổ đến đâu, người ta vẫn gắn bó với nghề. Bởi làm hương không chỉ để mưu sinh, mà còn để giữ đạo hiếu, giữ gốc rễ.”
Mai khẽ gật đầu, đôi mắt rưng rưng. Cô đã nghe cha kể nhiều lần, nhưng mỗi lần lại thấy xúc động như mới.
Ông Lâm tiếp tục, giọng trầm buồn:
“Có thời, người ta bỏ nghề đi làm xa, xưởng vắng bóng người. Ta ở lại, vì nghĩ nếu cả làng bỏ, thì rồi khói hương trên bàn thờ cũng vơi. Thế là ta giữ. Dù có lúc tưởng chừng chẳng trụ nổi, nhưng nhờ sự kiên trì của mấy người già, làng mới còn nghề đến giờ.”
Ông ngừng lại, thở dài, ánh mắt dừng nơi Khải:
“Con là trai phố thị, chắc thấy nghề này nhỏ bé, mong manh. Nhưng với chúng ta, nó là niềm tự hào. Không chỉ bán một nén hương, mà bán cả tâm hồn, cả ký ức của quê hương.”
Khải siết chặt bàn tay, lòng dâng lên một cảm xúc khó gọi tên. Những ngày qua, anh mới chỉ tập quen với nhịp sống làng, nhưng giờ, khi nghe ông Lâm kể chuyện, anh thấy nghề hương hiện lên thật thiêng liêng. Anh bỗng nhớ những lúc thành phố ồn ào, người ta thắp hương vội vã mà chẳng nghĩ nhiều. Còn nơi đây, từng nén hương chứa cả tình người, cả lịch sử.
Mai nhìn cha, rồi nhìn Khải. Trong ánh mắt cô thoáng chút tự hào. Cô biết, cha không chỉ đang kể chuyện, mà còn muốn gieo vào lòng Khải sự thấu hiểu – để anh thấy rằng nghề hương không phải trò chơi, càng không phải thú vui tạm bợ, mà là trách nhiệm của cả một thế hệ.
Bếp lửa dần tàn, khói bay lên lẫn vào đêm. Ông Lâm khẽ khàng kết lời:
“Cơn mưa có thể cuốn đi bó hương này, nhưng không thể cuốn đi cái nghề đã gắn với máu thịt làng mình. Còn người giữ được lòng, thì khói hương vẫn còn.”
Trong gian nhà nhỏ, ba người ngồi lặng im, mỗi người một suy nghĩ. Khải cảm nhận rõ hơn bao giờ hết: sự trở về này không còn là ngẫu nhiên, mà dường như là một sự sắp đặt – để anh được chứng kiến, được chạm vào cái hồn của làng hương. Và trong lòng anh, một quyết tâm lặng lẽ đang hình thành: anh sẽ cùng Mai và ông Lâm giữ lấy ngọn khói trầm này, dẫu phía trước còn nhiều thử thách.