Mưa tạnh dần vào rạng sáng. Những vũng nước đen ngòm lấp lánh ánh đèn vàng ố của bóng điện cũ treo vắt vẻo trước đầu hẻm. Minh ngồi tựa lưng vào tường, đôi mắt mở trừng nhưng đầu óc mệt mỏi đến mức gần như tê liệt. Cả đêm qua, anh không tài nào ngủ được. Hình ảnh bọn áo đen truy sát, gương mặt người đàn ông gục ngã trong tay anh, và chiếc vòng sắt lạnh lẽo… tất cả đan xen, như một bộ phim ám ảnh cứ chiếu đi chiếu lại.
Mẹ anh thức dậy sớm, ho khan vài tiếng. Thấy Minh ngồi gục bên cửa, bà chau mày:
– Sao con không vào ngủ?
– Con… không buồn ngủ. – Minh cười nhạt, vội đứng dậy rót nước cho mẹ.
Mẹ uống ngụm nhỏ, mắt lặng nhìn vào khoảng không. Cái nhìn ấy khiến Minh bất giác nhớ về cha. Ông từng có ánh mắt tương tự, mỗi khi nhìn ra cửa sổ về phía thành phố sáng đèn, xa xăm như chạm tới điều gì không thuộc về mình.
Ký ức năm mười tuổi tràn về. Khi ấy, Minh còn là cậu bé gầy gò, lon ton theo cha đi qua cổng khu trung lưu. Ông làm bảo vệ cho một tòa cao ốc, ca đêm. Thỉnh thoảng, Minh được cha dẫn theo. Cậu nhớ rất rõ hôm ấy trời cũng mưa, nhưng mưa nhẹ và se lạnh. Cha bảo:
– Nhìn đi, Minh. Chỗ kia là nơi họ sống khác hẳn với mình. Nhưng con đừng thấy họ giàu mà cúi đầu. Người nghèo không phải vì hèn kém. Chỉ vì họ bị bỏ lại phía sau.
– Vậy có cách nào để đuổi kịp không cha? – Cậu bé hỏi.
Cha im một lúc, rồi siết tay con trai.
– Có. Nhưng con phải giữ được cái lưng thẳng, và một trái tim không khuất phục. Nếu một ngày, con có cơ hội thay đổi, hãy nhớ: đừng chỉ nghĩ cho riêng mình.
Vài tháng sau, cha Minh chết trong một vụ việc mờ ám. Người ta nói ông ngăn cản một cuộc xô xát ở cao ốc, bị “tai nạn”. Nhưng Minh nghe lén được mấy bác bảo vệ khác thì thầm: ông đã chứng kiến thứ không nên thấy. Đêm hôm đó, mẹ ngồi ôm xác chồng trong mưa, còn Minh ngồi một góc, nhớ lại câu hứa “giữ lưng thẳng” như một vết khắc trong tim.
Tiếng mẹ kéo Minh khỏi dòng hồi tưởng.
– Con à, cha con… ông ấy luôn tin rằng con sẽ thoát khỏi nơi này. Nhưng con phải hứa, không được làm chuyện dại dột.
– Con biết, mẹ. – Minh đáp, giọng nghẹn. – Con sẽ không dại dột. Nhưng… nếu con chỉ ngồi yên, chúng ta sẽ chẳng còn nơi mà sống.
Mẹ định nói thêm, nhưng cơn ho lại kéo đến dữ dội. Minh đỡ bà nằm xuống, lòng thắt chặt. Anh biết, mẹ nói đúng: lao vào vòng xoáy tội phạm nghĩa là bước vào con đường không lối về. Nhưng anh cũng biết, đứng yên thì cũng chỉ đợi ngày bị xóa sổ cùng khu ổ chuột này.
Ánh sáng le lói qua khe tôn, soi xuống chiếc ván sàn nơi Minh giấu chiếc vòng. Như thể nó đang phát sáng mờ mịt, gọi anh đến.
Chiều hôm đó, Minh quyết định ra ngoài. Anh tìm đến bà Sáu, người bán thuốc và cũng là người biết nhiều chuyện trong khu. Bà ngồi chồm hổm bên sạp gỗ, tay gỡ từng mớ rau héo. Thấy Minh, bà nhếch mép:
– Lại cần thuốc hả?
– Không, con muốn hỏi chuyện. – Minh hạ giọng. – Bà có nghe về một loại… vòng sắt? Khắc ký hiệu lạ?
Đôi mắt đục mờ của bà Sáu thoáng sáng lên, nhưng rồi bà giả vờ gạt đi:
– Vớ vẩn. Ở đây thiếu gì sắt vụn. Đừng ôm linh tinh.
– Con thấy mấy người của Đội Chim Đen truy tìm nó. – Minh nói chắc.
Bà Sáu chợt ngẩng lên, ánh mắt nặng trĩu:
– Vậy thì nghe bà, vứt ngay đi. Đội Chim Đen không bao giờ bỏ qua khi họ đã ra lệnh truy tìm. Thứ trong tay con… có thể dính tới bọn thượng lưu. Ở đây, mạng người chẳng đáng gì so với một bí mật.
– Nhưng nếu con giữ nó, liệu có cơ hội đổi được gì cho khu này không? – Minh gặng hỏi.
Bà Sáu nhìn anh thật lâu, thở dài:
– Mày giống cha mày… Lưng cứng quá. Nhưng nhớ, cứng quá thì dễ gãy.
Trở về, Minh gặp Tuấn. Gã bạn thân gầy còm, môi rách, vai còn dính máu khô. Rõ ràng Tuấn đã thoát được đêm trước, nhưng phải trả giá. Hắn nhìn Minh, cười gượng:
– Tao cứ tưởng mày chết rồi.
– Tao cũng tưởng mày vậy. – Minh đáp. – Sao mày không bỏ?
– Bỏ? – Tuấn cười khẩy – Bỏ thì sống bằng gì? Ở đây, không bán mạng thì lấy gì ăn?
Hắn ngồi xuống, châm điếu thuốc, phả khói trắng trong căn phòng tối.
– Mày còn giữ cái vòng đó? – Tuấn hỏi thẳng.
– Ừ.
– Ngu. – Tuấn nhổ bãi nước bọt. – Cái đó không phải thứ cho tụi mình. Nó thuộc về những kẻ chơi ở tầng trên. Chỉ cần mày lộ, cả khu này sẽ tan xác.
– Nhưng mày không thấy sao? – Minh nhìn thẳng – Chính nó có thể là cơ hội. Nếu hiểu được nó, tao sẽ biết họ muốn gì. Và tao có thể mặc cả.
Tuấn bật cười, tiếng cười đầy cay độc:
– Mặc cả? Nghèo như mình, muốn mặc cả với ai? Với kẻ coi mạng mình bằng một cái vẩy tay à? Minh, tao khuyên thật: quăng đi, coi như chưa từng thấy.
Minh im lặng. Trong ánh mắt Tuấn, anh thấy nỗi sợ nhiều hơn cả sự khinh miệt. Và chính điều đó lại làm Minh quyết tâm hơn.
Đêm xuống, Minh ngồi một mình, mở chiếc vòng ra lần nữa. Trong khe hở, mảnh thẻ kim loại mỏng lóe sáng. Anh dùng dao gọt thử, thấy những dòng ký hiệu nhỏ li ti như dãy mã. Anh không hiểu. Nhưng trong đầu lóe lên một ý nghĩ: phải tìm người biết đọc. Và trong khu ổ chuột, người duy nhất anh biết có thể hiểu thứ này… chính là Lan – cô y tá hôm trước.
Anh nhớ lại đôi mắt của cô, khi dịu dàng nói về bệnh của mẹ, khi đặt bàn tay mảnh lên tay anh. Lan không giống những người từ “tầng trên” xuống đây để làm từ thiện lấy tiếng. Ánh mắt cô thật sự nhìn thấy con người nơi này. Có lẽ, cô sẽ giúp.
Minh siết chặt chiếc vòng, thì thầm trong bóng tối:
– Cha… con sẽ giữ lưng thẳng. Con sẽ không khuất phục.
Trong căn phòng chật hẹp, giữa tiếng mưa rơi rả rích còn sót lại trên mái tôn, Minh ngồi bất động. Nhưng trong lòng anh, một ngọn lửa nhỏ đang nhen lên. Ngọn lửa của lời hứa năm nào, của quá khứ cha để lại, và của quyết tâm không thể để khu ổ chuột này biến mất trong tro tàn.
Anh chưa biết hành trình phía trước sẽ dẫn mình đến đâu. Chỉ biết rằng, con đường anh chọn… đã không còn lối quay lại.