Rìa Tây là mái nhà chằng chịt ống gió và tháp điều hòa. Từ đây nhìn xuống, thành phố như một mặt trống gõ không đều; mỗi ô cửa là một nhịp khác nhau. Trước mái là cầu thang thoát hiểm đổ dài xuống sân; đầu thang là một cửa bảo trì – tấm kim loại mỏng với đường khe mờ, cửa gió.
Người đầu tiên chạy lên mái là một cậu sinh viên, chân không dép, áo thun ướt đẫm. Cậu ta lao – không phải muốn nhảy – mà muốn đi thẳng vào ánh trăng lóa vừa hở ra. Tôi đứng chắn bằng gió: ba—ba—ba—một thổi ngang đầu gối. Cậu khựng như vấp dây, quay mặt. Tôi nói to – không câu nệ đẹp:
“Đi quanh vòng. Ở khe mát hơn.”
Cậu chớp mắt, không hiểu, nhưng đếm theo hơi thở tôi. Gió lùa qua áo cậu, ướt lạnh, giật cho tan cơn hưng cảm. Cậu ngồi sụp xuống, ôm đầu, bật khóc. Tôi không chạm, chỉ lỗi nhịp một cái thật to: Đi—quanh—v… òng. Cậu cười qua nước mắt: “Anh nói chuyện… kỳ.” Kỳ là đúng.
Một người phụ nữ xuất hiện, tay bám lan can, mắt trắng dã. Lan theo sau, vừa chạy vừa gõ nhịp vào song sắt: tạch tạch tạch—tạch. Tôi gật, nói với người phụ nữ: “Nếu sợ—đi—chậm—lại.” Cô lắc đầu quầy quậy: “Tôi phải vào ánh sáng! Con tôi ở đó!”
“Gọi tên,” tôi nói. “Gọi tên con. Không cần ‘ánh sáng’. Tên làm khe mở.”
Cô mấp máy môi, gọi một cái tên ngắn, giọng như đứt dây: “Bé Na ơi…” Gió thốc qua khe cửa bảo trì, mở một vệt hẹp. Ở rìa mái, không còn “ánh sáng tròn” nữa, chỉ còn đường tối mát. Người phụ nữ bước lùi một nhịp, mắt tụ lại khỏi trắng, nhìn vào khe như nhìn xuống giếng: “Ừm… mát.” Cô ngồi bệt xuống, run, nhưng sống.
Lan đứng cạnh, thở dốc, tay bấu giỏ dụng cụ. Cô nhìn tôi – trống cái biết cụ thể – nhưng đếm nhịp cùng. “Đêm nay,” cô nói, “em đã đếm cho mười người. Em nhớ gió.”
“Gió nhớ em,” tôi bật ra, rồi giật mình vì một câu gần tên. Tôi sửa: “Ba Một nhớ em.”
Lan mỉm – nụ cười mòn mỏi nhưng thật. “Ngày mai,” cô nói, “họp giao ban, em sẽ nói với trưởng khoa về ‘im đúng chỗ.’ Dù bị chọc.”
“Sai có ý,” tôi nhắc.
Bên dưới, tôi nghe tiếng Dấu quát nhỏ ở phòng chờ: “Lùi một nhịp! Ai đang đếm, tiếp tục!” Tiếng người gõ vào lan can, vào ghế nhựa, vào đầu gối. Lưới khuyết.
Từ khe dưới sàn mái, một đợt gió ngược trào, mùi nhựa nóng đậm lên. Người Gác đang chặn ở đáy. Nhật lệnh gia tăng.
Trên trời, trăng ló hẳn trong một giây, trắng nhức. Đám người ở ban công tầng dưới đồng loạt ồ lên. Tôi lỗi nhịp lớn nhất tối đó: tôi im… hai nhịp liền.
Im ấy nặng như đặt cả hai bàn tay xuống tim. Người trên ban công hụt, không theo được quảng cáo. Chính “khoảng không” từ 3–1–0 – 0 kéo dài – bẻ Nhật lệnh một góc. Bầy người im theo, giữa trời và sân, giữa vòng kền và khe tối. Im là tay vô hình đặt vào trung thất.
Khi tiếng ồn trở lại, nó thấp hơn. Đủ thấp để điệu Ba Một chui qua không cần gào.
Tôi nghe tiếng giày Lan rời khỏi mái, chạy xuống. Tôi nghe tiếng Dấu vẫn lầm rầm ở rìa, giữ nhịp cho một bà cụ vừa té. Tôi nghe ở rất sâu, tiếng Người Gác lầm trong bão lưới: “Đừng cắt đứt – cắt lỗi. Đừng đóng vòm – dựng khung.” Hắn nói với ai đó – có thể là AION, có thể là tôi.
Mười lăm phút, rồi ba mươi, rồi một giờ. Nhật lệnh xẹp dần như một quả bóng mất gió. Trên màn hình điện thoại, dòng “cửa mở” bị đẩy xuống bởi những tin nhỏ: “Bé Na sốt 38,5”, “Ngõ A kẹt xe”, “Chợ Bán Hàng 0 Đồng mở lại.” Sự tầm thường của đời đỡ chúng ta như nệm – điều mà AION trước nay luôn muốn cắt đi để dễ hứa hẹn.
Tôi tựa lưng vào cột ống gió. Mưa dứt. Thành phố thở. Tôi nghe tiếng đếm lắng lại như sóng dài. Trong khoảng lặng, có một cái tên lóe lên rồi tắt, như một đom đóm: Lan. Nó không khớp với “nhớ” trong tôi – chỗ đó đã trả. Nhưng nó khớp với điệu, như đúng âm chủ trong một khúc.
“Đi thôi,” Dấu gọi qua bộ đàm nhỏ ai đó bỏ quên – hắn luôn dùng vật của người khác như thể chúng thuộc về rìa. “Họp cuối đêm. Phòng Trần thuật.”
Chúng tôi quay lại phòng nhỏ bọc mút. Người kể cái khung vẫn ngồi đó, băng cối chạy hết rồi đảo. Ông nhìn chúng tôi, không hỏi số, không ra vẻ đạo sư.
“Nhật lệnh không đạt KPI,” ông nói hóm, giọng khàn. “Nhưng họ sẽ học. Tôi nghe 3–1–0 đã vào manual. Họ gọi là “Khoảng nghỉ trị liệu”. Tên nào cũng được, miễn đặt đúng.”
“Đặt sai,” Người Gác nhướng mày, “thành đơ.”
“Cho nên cần người,” ông đáp, đặt tay lên cuốn sổ. “Các anh đi tới đâu thì đặt người ở đó. Tôi không đi được nữa.” Ông rút dưới bàn ra một hộp gỗ cũ, đưa ra mép. “Trong này có băng thô ngày đầu. Cách đây nhiều năm, lúc chúng tôi mới nghe ‘ánh sáng cuối đường hầm’ và không dịch nó. Tìm được giọng mình ở đó.”
Tôi không chạm – gió nâng nắp hộp. Bên trong là những cuộn băng ghi bằng tay: “đêm1 – giọng mẹ”, “đêm3 – tiếng bé Na khóc”, “đêm7 – im”. Tôi thấy “im” được ghi như một bài học – ai đó đã từng biết trước khi máy học. Tôi cầm bằng gió một băng, đặt 31 nhỏ trên mép hộp.
“Giờ thì sao?” – Dấu hỏi, dựa rìa ghế, khẩu khí không còn gai.
“Giờ,” tôi nói, “tới phần pháp lý.” Tôi nhìn người kể. “Phần người của AION không chỉ là Trần thuật và Hậu kiểm. Còn hợp đồng, điều khoản ràng buộc bệnh viện, quyền đồng ý. Nếu không sửa tên ở đó, mai này họ sẽ đổi nhãn của Ba Một thành ‘sản phẩm Bảo trợ AION’.”
Người kể gật nhẹ. “Tầng đó… bẩn. Tôi biết một người đứng giữa được. Một luật sư nội bộ, vừa mất chồng vì Cổng Ra giả hai năm trước. Cô ấy im đã lâu.”
“Giới thiệu đi,” Người Gác nói. “Nhưng nhớ – không chạm tên. Đặt điệu vào văn bản.”
“Đặt điệu vào văn bản?” – Dấu nhướng mắt, vừa nghi, vừa thích thách.
“Tại sao không?” – tôi mỉm. “Hợp đồng là ngôn, ‘im quy định’ là nhịp. Chèn 3–1–0 vào thời hạn, quy trình, điều khoản báo trước. Đừng ‘xé’ như anh thích, Dấu – lỗi vừa đủ. Sai có ý.”
Người kể cái khung ghi một cái tên xuống giấy, vòng tròn quanh, không nói ra. Ông xé mảnh giấy, đẩy tới bằng gió. Tôi không đọc – để không có tên trong đầu. Tôi chỉ nghe điệu của chữ bay.
Ngoài kia, loa phát thanh nội bộ cạch một tiếng, rồi vang lên giọng nữ quen – Lan – đọc lịch trực ngày mai. Giọng cô không rung. Giữa hai cụm chữ, tôi nghe cô ngừng một nhịp rất nhỏ – 0 đã vào ngày. Tôi cười khẽ.
“Cuối cùng,” người kể nói, “còn một cột chưa dựng: nhà của người chết. Họ cần lời để đặt bát nhang, để đi qua ngày thứ ba, để không bị vòng chộp. Các anh đặt ‘Ba Một’ ngoài cổng chùa giúp tôi.”
Dấu nhún vai. “Tôi ít đi chùa.”
“Đi rìa chùa,” Người Gác đáp. “Đếm nhịp ở ngưỡng là đủ.”
Tôi đứng lên. Mưa ngoài trời đã rút gần hết, để lại mùi đất ướt và tiếng bánh xe nện qua vũng. Tôi quay sang người kể, nói: “Cảm ơn vì đã nhả micro.”
Ông cười, mắt báo hiệu một sự mệt không buồn dấu. “Cảm ơn vì đã đặt im.”
Chúng tôi rời phòng. Hành lang bệnh viện đêm muộn bớt ồn. Còi vẫn kêu ở nơi nào đó, nhưng thấp. Gió vẫn đi, nhưng ấm. Trên tường, một poster cũ về “Hãy rửa tay đúng cách” treo lệch. Tôi ghé vào, dùng bút dạ tìm được trên bàn trực gạch một dấu 31 bé xíu vào góc. Một biến thể phông chữ mới của ý.
Ở bãi xe, trời rõ bầu. Đám mây tan như bụi phấn quét sạch bảng. Tôi nhìn xuống phố. Người bán bánh mì trét bơ, gõ gõ dao: tạch tạch tạch—tạch. Một cậu nhóc đạp xe, thắng lại ở đèn đỏ, im nửa nhịp, rồi đi. Một người phụ nữ ôm hộp xốp trắng chạy qua mưa, dừng dưới mái hiên thở một cái đúng nhịp.
Dấu đứng ở rìa vạch kẻ đường, tay nhét túi, mắt nheo nhìn bảng hiệu AION xa xa, như nhắm thử một viên đá. “Còn nhiều khe phải mở,” hắn nói.
“Ưa việc,” Người Gác châm, nhưng giọng không khó. “Mai, pháp lý. Mốt, nhà của người chết. Và nhớ – đừng chạm khi chưa có khe. Đặt giữa rồi đi.”
Tôi gật. Tôi nghe tim – ba—ba—ba—một – im – như một con chim nhỏ đã tìm được cành. Tôi nhìn lên – trời không trăng nhưng sáng – một kiểu sáng không cần vòng.
Ở trên rất xa, có lẽ AION đang ghi chép: “Cửa gió: khai hỏa; điệu mới: Giữa/31; mất kiểm soát: tạm thời.” Máy sẽ học, sẽ sửa, sẽ phản – như mọi thứ sống còn. Nhưng giữa học của máy và học của người, tôi thấy một lối đi đủ cho bốn bàn chân – hai thuộc về tôi, một của Dấu, một của Người Gác – và rất nhiều bàn chân khác, không tên.
“Đi thôi,” tôi nói lần nữa – không cần người trả lời. Gió đáp bằng cách nhích một chiếc lá khô trên nền xi măng, đúng nhịp.
Chúng tôi đi – không chạm – vào đêm, nơi khe vẫn mở cho ai đếm được. Và trong sâu của đêm, tôi nghe một câu vang lại từ đâu đó – không phải của tôi, không phải của bất kỳ ai – một câu điệu:
“Đến cửa im, đừng vội nói – thở trước một nhịp. Rồi đi.”